Sismik İzolatörler: Depreme Karşı Hayat Kurtaran Teknoloji Türkiye'de Yaygınlaşıyor

Dünyada son 20 yıldır yaygınlaşan ve Türkiye'de Kahramanmaraş merkezli depremlerin ardından önemi daha da artan sismik izolatörler, binayı iki parçaya ayırarak depremin dinamik yüklerinin üst yapıya daha az iletilmesini sağlıyor.

Bursa Teknik Üniversitesi (BTÜ) Deprem Mühendisliği Uygulama ve Araştırma Merkezi Müdürü Prof. Dr. Beyhan Bayhan, bu sistemin yaygınlaştırılmasının Türkiye için faydalı olacağını belirtti.

Sismik izolatörlerin önceden yurt dışından gelmesi ve testlerinin de yurt dışında yapılması nedeniyle maliyetli olduğunu ifade eden Bayhan, "Şu anda bu izolatörler Türkiye'de yerli ve milli olarak üretiliyor. Testleri de yerli olarak yapılabiliyor. Bu nedenle maliyeti düşmüşken, özellikle deprem sonrası kesintisiz kullanım gerektiren binalarda neden kullanılmıyor?" diye sordu.

Bayhan, "Bu sistemin maliyeti, inşaat maliyetinin büyük projelerde yüzde 5-6'sı, konut bloklarında ise yüzde 10 civarında. Ülke olarak bu güce sahibiz ve bu farkındalığı oluşturmaya çalışıyoruz," dedi.

Özellikle okullar, yurtlar, tehlikeli madde depoları, cezaevleri, kışlalar, polis merkezleri, afet yönetim merkezleri ve kamu binalarının sismik izolatörlerle inşa edilmesi gerektiğini vurgulayan Bayhan, bu alanların afet sonrası barınma yeri olarak kullanılabileceğini belirtti.

Bayhan, Türkiye'nin 100 yatak ve üzeri hastane inşaatlarında bu sistemi kullandığını ve sismik izolasyon konusunda ilk 5 ülkeden biri olduğunu belirterek, "Kahramanmaraş, Hatay, Malatya ve Battalgazi'de elektrik kesintisi yaşanırken, bu hastaneler aktif olarak çalışıyordu. 7 büyüklüğünün üzerinde iki büyük depremi atlatan binalarda bu izolatörler kullanıldı ve sistem başarıyla test edildi," şeklinde konuştu.

"Dünyadaki En Büyük Sismik İzolatörlü 10 Yapının 9'u Türkiye'de"

Eskişehir Teknik Üniversitesi İnşaat Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Gökhan Özdemir, depremlerin ülke ekonomisine verdiği zarara dikkat çekti.

Özdemir, hasar gören binaların güçlendirme maliyetinin yüksek olduğunu belirterek, temelden yüzde 10'luk bir farkla sismik izolatör kullanımının avantajlı olduğunu vurguladı.

Türkiye'nin deprem konusunda Japonya ile kıyaslandığını belirten Özdemir, şunları söyledi:

"Japonya'da 10 binin üzerinde sismik izolasyonlu yapı bulunuyor. Konutlar, köprüler, hastaneler gibi çeşitli yapılarda kullanılıyor. Türkiye'de ise son 20 yılda bu sayı 350'ye ulaştı. Kahramanmaraş depremlerine kadar konut projelerinde sismik izolasyon kullanılan yapı sayısı sadece ikiydi."

Özdemir, Türkiye'nin sismik izolatörlü yapı inşasında dünya rekorları kırdığını vurgulayarak, "Dünyadaki en büyük sismik izolatörlü yapıların ilk 10'unda 9 Türk yapısı var. Çam ve Sakura Şehir Hastanesi dünyanın en büyük sismik izolatörlü binası. Yerli üretimle dünya rekorları kırıyoruz. Bu çok önemli," dedi.

Gökhan Özdemir, Kahramanmaraş depremlerinden sonra sismik izolatörlü hastanelerin başarısı nedeniyle vatandaşların bu konuda daha talepkar olduğunu ekledi.