Küresel Enerji Yatırımları Hız Kesmiyor: Pompaj Depolamalı HES'lerde Büyük Artış

Pompaj Depolamalı HES'lerde Küresel Yükseliş

Pompaj depolamalı hidroelektrik santraller (HES), enerji depolama yetenekleriyle diğer HES'lerden ayrılıyor. Geleneksel HES'ler su akışını kullanarak elektrik üretirken, enerji depolama kapasiteleri sınırlı oluyor ve üretimleri mevsimsel değişikliklere bağlı olarak dalgalanabiliyor.

Pompaj depolamalı HES'ler ise hem enerji üretimi hem de depolama işlevini bir arada sunuyor. İki su havuzuyla çalışan bu santraller, fazla enerjiyi depolayarak ihtiyaç duyulduğunda elektrik üretimine olanak tanıyor. Bu özellik, pompaj HES'lerini bir tür 'enerji bataryası' haline getiriyor. Özellikle rüzgar ve güneş gibi yenilenebilir enerji kaynaklarının değişken üretimini dengelemede stratejik bir rol oynuyorlar.

Bu santraller, üretim konusunda öngörülebilirlik sağlayarak şebeke operatörlerinin talebi daha iyi yönetmesine yardımcı oluyor.

Uluslararası düşünce kuruluşu Global Energy Monitor'den (GEM) derlenen verilere göre, ilk olarak 1950'lerde ortaya çıkan depolamalı HES'ler, 1960-1980 döneminde altın çağını yaşadı. Bu dönemde, küresel pompaj depolamalı HES kapasitesinde yıllık 1,5 ila 9 gigavat arasında artışlar görüldü.

1990'larda yatırımların durduğu sektör, 2010'dan sonra yeniden yükselişe geçti. 2024'te 9,6 gigavat artış görülürken, yılın ilk 4 ayında ilave 7 gigavat kapasite devreye alındı.

Küresel HES Kapasitesinde Pompaj Depolamalı HES'lerin Payı

Nisan ayında küresel HES kapasitesi 1216,3 gigavata ulaşırken, pompaj depolamalı HES'ler 184,2 gigavatla bu kapasitenin %15'ini oluşturuyor.

Dünya genelinde 267,2 gigavat kapasite inşaat halinde bulunurken, 516,5 gigavat kapasitenin ön inşaatı için çalışmalar yürütülüyor. Ayrıca, 329 gigavat kapasite inşası da planlama aşamasında.

Son yıllarda yeni inşa edilen tesislerde pompaj depolamalı HES'ler ağırlık kazanırken, bu durum hidroelektrik santrallerinin geleceğini yeniden şekillendiriyor.

Toplam 643,7 gigavatlık projenin 176,2 gigavatı inşa halinde, 287,7 gigavatı ön inşa aşamasında ve 179,8 gigavatı ise planlama sürecinde bulunuyor. Bu veriler, HES projelerinin yaklaşık %58'inin pompaj depolamalı HES'lerden oluştuğunu gösteriyor.

Pompaj Depolamalı HES'lerde Lider Ülkeler

Pompaj depolamalı HES'lerin genel görünümüne bakıldığında, aktif santral kapasitesinde 60,5 gigavat ile Çin ilk sırada yer alıyor. Çin'i, 23,7 gigavat kapasiteyle Japonya, 22,3 gigavat kapasiteyle ABD ve 6,1 gigavat kapasiteyle İspanya takip ediyor.

İnşaatı süren, ön inşaat aşamasında ve inşası planlandığı duyurulan projelerde ise 451,2 gigavat kapasiteyle yine Çin lider konumda. Çin'i, Hindistan, ABD, Avustralya, Birleşik Krallık ve İspanya izliyor.

Özetle

• Küresel enerji yatırımlarında pompaj depolamalı HES'lerin payı artıyor.
• Yeni HES projelerinin %58'ini pompaj depolamalı HES'ler oluşturuyor.
• Dünya genelinde devreye alınması öngörülen pompaj depolamalı HES kapasitesi 640 gigavatı aşıyor.
• Çin, pompaj depolamalı HES kapasitesinde lider konumda bulunuyor.