KKKA Kabusu Geri Döndü: Kene Isırması Sonucu Beş Can Kaybı

Kene Tehlikesi Artıyor: KKKA Vakaları Yükselişte

Bahar aylarının gelmesi ve sıcaklıkların artmasıyla birlikte Kırım Kongo Kanamalı Ateşi (KKKA) hastalığını bulaştıran keneler yeniden gündeme geldi. Sivas, Amasya, Tokat, Erzincan, Giresun ve Yozgat gibi iller başta olmak üzere birçok bölgede kene vakaları görülmeye başlandı.

Bu ay içerisinde Sivas'ta tedavi gören 3 kişi, Koyulhisar ilçesinde bir bebek ve Tokat'ta tedavi gören bir bebek KKKA virüsü nedeniyle hayatını kaybetti. Uzmanlar, özellikle riskli bölgelerde yaşayan vatandaşları ve cenaze törenlerine katılanları dikkatli olmaları konusunda uyarıyor.

KKKA Hakkında Merak Edilenler

Sivas Cumhuriyet Üniversitesi Tıp Fakültesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Seyit Ali Büyüktuna, KKKA hastalığı ve kenelerle ilgili merak edilen soruları yanıtladı:

KKKA Hastalığı Nedir ve Nasıl Bulaşır?

KKKA, keneler aracılığıyla insanlara bulaşan ve ölümcül olabilen bir enfeksiyon hastalığıdır. Genellikle ilkbahar ve yaz aylarında, kırsal bölgelerde yaşayan ve hayvancılıkla uğraşan kişilerde görülür. Bulaşma yolları arasında kene ısırması, enfekte kenelerin çıkartılması sırasında kenenin bağırsak içeriğinin ciltle teması, hasta hayvanların kanı veya vücut sıvılarıyla temas ve hastalığa yakalananların kan veya vücut sıvılarına sağlık çalışanlarının teması yer alır.

Hangi Keneler Bu Virüsü Taşır ve Nerelerde Bulunur?

Dünya genelinde yaklaşık 900 kene türü bulunmaktadır. Bunlardan sadece birkaçı KKKA hastalığına neden olabilir. En riskli tür ise "Hyalomma" cinsi kenelerdir. Türkiye'de vakalar özellikle İç Anadolu'da Kelkit Vadisi, Orta Karadeniz ve Doğu Anadolu'da yoğunlaşmaktadır. İklim değişikliği ve artan hayvan hareketliliği, kenelerin daha önce görülmediği bölgelere yayılmasına neden olabilir.

Belirtileri Nelerdir ve Ne Zaman Ortaya Çıkar?

KKKA'nın başlangıç belirtileri diğer enfeksiyon hastalıklarına benzerdir. Halsizlik, üşüme, titreme, yaygın vücut ağrısı, iştahsızlık, baş ağrısı, kas ve eklem ağrıları görülebilir. Kene tutunmasından 1-3 gün sonra belirtiler başlayabilir. Bazı hastalarda bulantı, kusma ve ishal de görülebilir. Hastalığı ağır geçirenlerde ise kanamalar (ağız içi, diş eti, burun, mide-bağırsak kanaması, beyin kanaması) ortaya çıkabilir.

Kene Vücuda Yapışırsa Ne Yapılmalı?

Keneler genellikle kulak arkası, koltuk altları, kasıklar ve diz arkası gibi bölgelere tutunur. Kene tutunduğunda vakit kaybetmeden çıkarılmalıdır. Çıplak elle dokunulmamalı, bez, naylon, poşet veya eldiven gibi bir aparatla vücuda tutunduğu en yakın yerden tek hamlede çıkarılmalıdır. Çıkarılan kene alkol içeren ağzı kapalı bir kutuya atılarak yok edilmelidir. Kene çıkarılamıyorsa en yakın sağlık kuruluşuna başvurulmalıdır.

Kimler Risk Altında?

Tarım ve hayvancılıkla uğraşanlar, hayvan barınaklarında, tarlalarda, ormanlarda çalışanlar, mezbaha çalışanları, avcılar ve doğa sporu yapanlar en yüksek risk grubunu oluşturmaktadır.

Korunma Yolları Nelerdir?

Kırsal alanlara gidilecekse açık renkli elbiseler giyilmeli, pantolon paçaları çorapların içine sokulmalıdır. Keneler uçan veya zıplayan hayvanlar olmadığından tırmanarak hareket ederler. Kenesavar spreylerin kullanımı da kısmen koruyucu olabilir.

Tedavisi Var mı?

KKKA'nın kesin bir tedavisi yoktur. Hastalara destek tedavisi uygulanır. Sıvı elektrolit tedavisi, kan takviyesi ve organ fonksiyonlarının takibi yapılır. Türkiye'de vakaların yaklaşık %5'i kaybedilmektedir. Aşı çalışmaları devam etmektedir ancak henüz onaylanmış bir aşı bulunmamaktadır.

Cenazelerde Nelere Dikkat Edilmeli?

KKKA, Dünya Sağlık Örgütü tarafından öncelikli hastalıklar listesine alınmıştır çünkü bulaşıcıdır. Özellikle viremik hastalarda doğrudan kan veya vücut sıvılarıyla bulaş olabilir. Cenazelerin hazırlanma işlemleri hastanelerde yapılmalı, taşınması ve defin sırasında koruyucu önlemler alınmalıdır. Tabutun açılmasına müsaade edilmemeli ve mezarın derinliği en az 2 metre olmalıdır.

Özetle

• KKKA vakaları bahar aylarıyla birlikte arttı.
• Kene ısırması sonucu bu ay beş kişi hayatını kaybetti.
• Riskli bölgelerde yaşayanlar ve cenazelere katılanlar dikkatli olmalı.
• Kenelerden korunmak için açık renkli giysiler giyilmeli ve vücut düzenli olarak kontrol edilmeli.
• KKKA'nın kesin tedavisi olmamasına rağmen destek tedavisi uygulanmaktadır.